Οι συνεντεύξεις τού "Κύκλου"

Ελένη Μουζακίτη

Τού Αντώνη Κ. Κυριαζάνου

Η Ελένη Μουζακίτη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε γερμανική φιλολογία και συγκριτική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Βερολίνο, στη Χαϊδελβέργη και φωτογραφία στην ΑΚΤΟ και στον Φωτογραφικό Κύκλο. Έχει συμμετάσχει σε όλες τις εκθέσεις τού "Κύκλου", καθώς και σε ομαδικές στη Χαϊδελβέργη και στην Ελληνοαμερικανική Ένωση. Έχει εκθέσει στον "Φωτοχώρο" (Αθήνα και Θεσσαλονίκη 1994), στη Ρόδο (Ροδιακή Έπαυλη 1995) και στη Θεσσαλονίκη (Πολιτιστική Πρωτεύουσα 1997). Το 1997 κυκλοφόρησαν δύο λευκώματα με φωτογραφίες της, από τις εκδόσεις "Φωτοχώρος" ("Επισκέπτες") και από τον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας ("Πίσω από τη σκηνή").

"Νοιώθω συλλέκτης, αλλά και κυνηγός"

Ποιά ήταν η πρώτη σας επαφή με την φωτογραφία;

Όλα ξεκίνησαν όταν ακόμη ήμουν στην εφηβεία. Ο νονός μου, που ήταν ναυτικός, μου έκανε δώρο μια φωτογραφική μηχανή Olympus. Την είχα μαζί μου τα καλοκαίρια που πήγαινα με τους δικούς μου στην Κέρκυρα και φωτογράφιζα τοπία. Μετά από μερικά χρόνια, στα 18 μου, άρχισε η γκρίνια προς τους γονείς μου. Ήθελα μια καλύτερη μηχανή επειδή νόμιζα πως η Olympus έφταιγε για τις φωτογραφίες μου. Γκρίνια, γκρίνια, γκρίνια τελικά μου αγόρασαν μια Nikon FM2 που την χρησιμοποιώ μέχρι σήμερα. Φυσικά οι φωτογραφίες μου δεν άλλαξαν. Τοπία, και αργότερα, όταν άρχισα να πηγαίνω μόνη μου διακοπές, προστέθηκαν και πόρτες, γέροντες, παιδάκια. Αυτά για 3 χρόνια.

Και πώς έκανες το επόμενο βήμα σου;

Όταν πήγα για σπουδές στην Γερμανία, εκεί άλλαξαν κάπως τα πράγματα. Τα τοπία παραμερίστηκαν και άρχισα να κάνω πορτραίτα των φίλων μου. Άρχισε να μ' ενδιαφέρει και η μόδα. Θυμάμαι πως τότε έπεσαν στα χέρια μου δύο φωτογραφικά λευκώματα. Ένα τού Herb Ritts και ένα τού Kertesz. Φυσικά μού άρεσε τού Herb Ritts μου άρεσε τού στην Γερμανία, εκεί άλλαξαν κάπως τα πράγματα. Τα τοπία παραμερίστηκαν και άρχισα να κάνω πορτραίτα των φίλων μου. Άρχισε να μ' ενδιαφέρει και η μόδα. Θυμάμαι πως τότε έπεσαν στα χέρια μου δύο φωτογραφικά λευκώματα. Ένα τού _�___°___ΐκρατάω μέχρι σήμερα. Και στα contacts εκείνης τής εποχής, τώρα που τα κοιτάω, ανακαλύπτω φωτογραφίες κοντά στην σημερινή μου αντίληψη. Νομίζω πως λειτούργησε ένα ασυνείδητο κομμάτι μου προς τα εκεί.

Στον Φωτογραφικό Κύκλο πώς ήρθες;

Οb_(ώb_ΐ‰ϋΏ??ϋΏΤΟb_¬JχΏ____ ζωή μου που δεν τα θεωρώ τυχαία. Φυσικά όταν ήρθα στον Κύκλο μού φάνηκε σαν παράδεισος. Το γράμμα ήρθε στην κατάλληλη στιγμή.

Εδώ σ' επηρέασε κάποιος φωτογράφος;

Μού άρεσαν όλοι οι καλοί φωτογράφοι που είδα στο σεμινάριο. Ζήλευα. Έβλεπα τις φωτογραφίες τους και ήθελα να τις κάνω κι εγώ. Μού άρεσε ο Sander. Ενώ ήμουν δύο χρόνια στην Γερμανία δεν είχα δεί φωτογραφίες του πουθενά, ήταν σαν να μήν υπήρχε. Αυτό μού έκανε μεγάλη εντύπωση. Τον Bresson και τον Kertesz τον ήξερα, η Arbus επίσης ήταν κάτι καινούργιο.

Η δική σου φωτογραφική εξέλιξη πώς έγινε;

Αργά. Από την αρχή έβλεπα αποτελέσματα και ήμουν ικανοποιημένη απο τα μικρά βήματα που έκανα.

Υπήρξε κάτι που σε βοήθησε ιδιαίτερα;

Πέρα από τους φωτογράφους που είδα στο σεμινάριο, ή μετά στα λευκώματα τής βιβλιοθήκης, αυτό που με επηρέασε περισσότερο ήταν οι φωτογραφικές δουλειές των μελών τού Κύκλου. Αυτό ισχύει μέχρι σήμερα. Ναι μεν θα ζηλέψω τις φωτογραφίες τού Izis, τού Lartigue, ή τού Plossu (αυτή η χαλαρότητα στις φωτογραφίες τους είναι κάτι που ζηλεύω επειδή οι δικές μου είναι ασφυκτικές), αλλά είναι οι φωτογραφίες των μελών που όταν μ' αρέσουν με ωθούν να φωτογραφίσω αμέσως κι εγώ.

Έχεις εκδόσει ήδη δύο βιβλία, τούς "Επισκέπτες" και τα "Παρασκήνια". Πώς δούλεψες;

Οb_(ώb_ΐ‰ϋΏ??ϋΏΤΟb_¬JχΏ____τιγμής. Δεν έχω αυτή την σβελτάδα, αν και θα το ήθελα. Πιάνω βέβαια κάποιες τέτοιες "στιγμές", όμως θα ήθελα να έχω περισσότερες. Αντίθετα μ' αρέσει να στήνω κάπως τις φωτογραφίες μου. Επειδή το αποτέλεσμα είναι πάντα διαφορετικό στο contact. Είναι κάτι που δεν το περιμένω. Αυτό το "επιπλέον" που διαπιστώνω, δημιουργεί και την έκπληξη στη φωτογραφία, αυτό την κάνει διαφορετική.

Οb_(ώb_ΐ‰ϋΏ??ϋΏΤΟb_¬JχΏ____ ημίφως τους, το γεγονός οτι ήταν πίσω από την πλατεία. Ξεκίνησα από το ΚΒΘΕ, επεκτάθηκα όμως και σε άλλα θέατρα.

Το γεγονός οτι ήταν επώνυμα τα πρόσωπα δεν σε φόβισε;

Αυτό δεν το υπολόγισα καθόλου. Πάντως οι καλύτερες φωτογραφίες μού βγήκαν από τα λιγότερο επώνυμα πρόσωπα, ίσως επειδή είχαν μικρότερους ρόλους άρα περισσότερο χρόνο. Όλη αυτή η φωτογράφιση είχε μια αίσθηση παιχνιδιού, έπαιξα όμως σοβαρά.

Όταν φωτογραφίζεις τί σκέφτεσαι;

Όταν φωτογραφίζω δεν σκέφτομαι τίποτα. Αυτό είναι πάρα πολύ ανακουφιστικό για μένα. Είμαι εγώ απέναντι στο είδωλο και στην μέση η μηχανή. Απομονώνομαι από όλα τα άλλα.

Οι φωτογραφίες σου πάντως έχουν μια ένταση.

Οb_(ώb_ΐ‰ϋΏ??ϋΏΤΟb_¬JχΏ____α υπάρχει ένταση, δεν θέλω να μην περισσεύει τίποτα από το κάδρο, να είναι απόλυτο μέχρι εκεί που δεν πάει.

Τον τελευταίο καιρό έκανες και επαγγελματική φωτογραφία. Δεν φοβάσαι μήπως σε βγάλει από τον δρόμο σου;

Καθόλου. Και στις επαγγελματικές φωτογραφίες αναζητώ το σφικτό και δεμένο κάδρο, όχι όμως και την ένταση. Εδώ οι όροι είναι άλλοι.